ERKEK İNFERTİLİTE SORUNLARI
TANI ve TEDAVİ MERKEZİ
ANTALYA
Op.Dr. Niyazi Umut Özdemir
Üroloji Uzmanı
Op.Dr.Niyazi Umut Özdemir
Mikroskopik Varikosel Ameliyatı
Varikoselin tedavisi sadece ve sadece cerrahidir yani ameliyat yöntemleridir.Ya da başka ifade ile varikosel ilaçlarla tedavi edilebilen bir sorun değildir. Bu ameliyatlar kabaca 4 farklı şekilde yapılabilmektedir.
-
Açık konvansiyonel klasik yöntem; kasık bölgesine yapılan alçak seviyede bir kesi ile ve çıplak gözle (ya da loop gözlük) yapılan ameliyat şeklidir. Spermatik venler bu yolla tek tek bağlanır.
-
Laparoskopik yöntem; karın içine yerleştiren bir kamera yardımı ile içeriden ve yüksek bir seviyeden spermatik toplar damarların bağlanması yöntemidir.
-
Mikrocerrahi mikroskobik yöntem; son yıllarda oldukça popüler olan tedavi yöntemidir. Klasik yöntemde olduğu gibi kasık bölgesinde küçük bir kesi yapılarak spermatik kordon askıya alınır. Sonrasında gelişmiş bir cerrahi mikroskop yardımı ile toplar damarlar tek tek izole edilir ve bağlanır. Nüks ve komplikasyon oranları klasik yönteme göre daha düşüktür.
-
Anjiografik embolizasyon, ablasyon yöntemi; kasıktan kateter yardımı ile girerek spermatik vene ulaşılması sonrasında, bu damarın lazer yardımı ile yakılması ya da yapıştırıcı maddelerle doldurulması yöntemidir. Anestezi gerektirmez ancak kendine özgü bazı komplikasyon risklerini barındırmaktadır.
İnfertilite (Kısırlık) nedeni olabilen veya olmuş "Varikosel" sorununun tedavisi sadece cerrahi yolla mümkündür. Klasik tekniklere oranla "Microcerrahi (Mikroskopik) Varikosel" ameliyatlarının hem başarı şansı yüksektir hem komplikasyon oranı çok daha düşüktür. Bu nedenle günümüzde varikosel sorununun cerrahi olarak düzeltimesi gerekiyorsa bunun mikrocerrahi yolla yapılması tavsiye olunmaktadır.
Mikrocerrahi Varikosel ameliyatları gelişmiş ameliyat mikroskopları ile yapılmaktadır. Kasıktan yaklaşık 2-3 cm'lik kesi uygulanır. Spermatik kordon adı verilen testisin sap kısmına ulaşılır. Ve kordon içindeki kirli kanı toplayan venöz damarlar tek tek bağlanır. Bu işlem yapılırken arter adını verdiğimiz atar damar, duktus deferens adını verdiğimiz sperm kanalı ve lenf damarları mikroskop altında tanınır ve bu yapılara dokunulmaz.
Genel olarak tüm varikosel ameliyatlarının temel amacı şudur. Spermatik venin (toplar damar) tüm dalları tek tek ayrılmalı ve iptal edilmelidir. Bu yapılırken de spermatik arter (atar damar), sperm kanalı (duktus deferens) ve de olabildiğince lenfatik yapılar da korunmalıdır. Bunun en iyi biçimde yapılması elbette ameliyatın gerçek başarısı olacak olan spontan (doğal) gebelik ihtimalini artırır. Ek olarak ameliyat sonrası gelişebilecek komplikasyon riskleri de minimalize edilir. Bu açıdan bakıldığında mikrocerrahi yöntem ideale en yakın tekniktir diyebiliriz. Laparoskopik ve anjiografik operasyon yöntemleri gerek yarattığı ciddi organ yaralanması risklerinden dolayı, gerekse yüksek nüks oranları dolayısı ile pek tercih etmemekteyiz. Üstelik çok daha maliyetli işlemlerdir. Bunlar bazı özel koşullarda tercih edilmesi gereken yöntemlerdir. Bu konuda açık konvansiyonel yöntem ve de olabiliyorsa mikrocerrahi teknikler çok daha efektif ve güvenlidir. Mikrocerrahi yöntem klasik ameliyata göre çok daha fazla deneyim gerektirir ve çok daha ince bir iştir. Bu nedenle ameliyat süresi biraz daha uzundur. Ama avantajları nedeniyle bilinçli hastaların özellikle bu ameliyat metodu için talepte bulunmaları kendi sağlıkları açısından yerinde olacaktır.
Mikrocerrahi Varikosel ameliyatlarının klasik varikosel ameliyatlarına olan avantajları şunlardır;
1- Mikrocerrahi teknik ile sperm parametrelerinde düzelme olasılığı ve yüzdesi daha fazladır.
2- Mikrocerrahi teknik ile doğal gebelik oluşma şansı daha yüksektir.
3- Mikrocerrahi teknikte varikosel sorununun nüks etme ya da yetersiz ameliyat etme olasılığı çok daha azdır.
4- Spermatik arter adı verilen atar damara zarar verme olasılığı mikrocerrahi teknikte çok düşük bir olasılıktır. Dolayısıyla testiste atrofi denilen küçülme ya da organ kaybı olasılığı da çok çok daha azdır.
5- Lenfatik damarlar mikrocerrahi teknikte çok daha az zarar görür. Dolayısı ile hidrosel adı verilen testis etrafında su toplanması olasılığı da çok çok daha azdır.
Mikrocerrahi teknik ile yapılan varikosel ameliyatından çoğunlukla 3-4 ay sonrasında sperm parametrelerinde olumlu yönde düzelmeler başlar. Bu dönemde güvenilir bir merkezde ve laboratuvarda spermogram yaptırmakta fayda vardır. Eğer sperm değerlerinde düzelme başlamış ise beklenmesi ve sperm parametrelerinin aralıklı olarak takip edilmesi tavsiye edilebilir. Araştırmalar göstermiştir ki mikrocerrahi ameliyat yöntemi sonrasında ilk yılda %40, ikinci yılda %60 oranlarında spontan (doğal) gebelik sonuçları elde edilebilmektedir. Bu oranlar ameliyat olamamış aynı durumdaki erkeklere göre iki kata yakın daha fazladır. Elbette çocuk isteğinde olan çiftlerin yaşları, ne kadar süredir istedikleri ve sabır seviyeleri karar vermede çok önemli olmaktadır. Sperm değerleri istenilen seviyede düzelmemiş ise çift ile konuşularak tüp bebek gibi yardımcı üreme tekniklerine her zaman geçilebilir. Şu da çok önemli bir bilgidir. Varikosel ameliyatı sonrası yapılan tüp bebek işlemlerinde başarı oranları da daha fazla çıkmaktadır. Bu durum varikosel ameliyatının sperm DNA hasarını azaltması ile ilintili bir durumdur. Her durumda varikosel ameliyatı hemen her koşulda infertilite sorunu yaşayan erkekler için genel olarak faydaları bilimsel olarak gösterilmiş etkili bir tedavi yöntemidir diyebiliriz.
KAYNAKLAR
1- Kadıoğlu A, Çayan S, Aydos K, Aşçı R, Alıcı B. Türk Androloji Derneği Varikosel Kılavuzu. İstanbul: Türk Androloji Derneği Yayını; 2004.p.1-15.
2-Çayan S. Varikoselin Güncel Tedavisi. Türkiye Klinikleri 2017:10(1):p28-31
3-Çayan S, Shavakhabov S, Kadıoğlu A. Treatment of palpable varicocele in infertile men: a meta-analysis to define the best technique. J Androl 20090:33-40.
4-Ding H, Tian J, Du W, et al. Open non-microsurgical, laparoscopic or open microsurgical varicocelectomy for male infertility: a meta analysis of randomized controlled trials. BJU Int 2012;110:1536-42.
5-Çayan S, Kadıoğlu TC, Tefekli A, Kadıoğlu A, Tellaloğlu S. Comparison of results and complications of high ligation surgery and microsurgical high inguinal varicocelectomy in the treatment of varicocele. Urology 2000;55(5): 750-4.
6-Esteves SC, Roque M, Agarwal A. Outcome of assisted reproductive technology in men with treated and untreated varicocele: systematic review and meta-analysis. Asian J Androl 2016;18:254-8.